Πέμπτη 21 Ιουνίου 2012

Κι όμως η μπάλα, είναι και πολιτική…

* Του Παναγιώτη Σπυρόπουλου

Με αφορμή της δήλωση ποδοσφαιριστή της Εθνικής Ελλάδος «Δεν μπορούμε να μπλέξουμε το ποδόσφαιρο με την πολιτική. Είναι κακό να γίνεται αυτό. Το ποδόσφαιρο είναι παιχνίδι και θα παίξουμε για να το απολαύσουμε γιατί μας αρέσει», αναφορικά με τα σχόλια μερίδας του γερμανικού τύπου για το επικείμενο παιχνίδι της Παρασκευής Ελλάδα – Γερμανία για τη φάση των 8 του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου, θα θέλαμε να θυμίσουμε ότι το ποδόσφαιρο, τον ενάμιση αιώνα ζωής του ως άθλημα ήταν, είναι και θα είναι ένα κοινωνικό γεγονός και άκρως πολιτικό.

Καλό είναι να μη λησμονούμε, αρχικά, προσωπικότητες του ποδοσφαίρου που το κοινό τις έχει συνδέσει, πέρα από τις ικανότητές τους με το τόπι, αλλά και για το πολιτικό τους αποτύπωμα.
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:
·         Ο ένας και μοναδικός, ο ορισμός του πηγαίου ταλέντου, η αφίσα στο δωμάτιο κάθε φτωχού πιτσιρικά, το αθλητικό ίνδαλμα κάθε επαναστάτη, ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα! Ξεκίνησε από τις φτωχογειτονιές της Αργεντινής στη θρυλική – ομάδα του λαού Μπόκα. Μεταπήδησε στην Μπάρτσα, αλλά προβλήματα υγείας τον οδήγησαν να πάρει μια μικρή ομάδα της Ιταλίας, τη Νάπολι, από το χέρι και να κερδίσει 2 πρωταθλήματα, 1 κύπελλο Ιταλίας και ένα UEFA. Επίσης με τη δική του συνεισφορά (άλλοτε περνώντας μια εντεκάδα παίχτες κι άλλοτε με «το χέρι του θεού») οδήγησε την Εθνική Αργεντινής στην κατάκτηση του Μουντιάλ το 1986. Δε διστάζει να δηλώνει τις αριστερές του πεποιθήσεις παντού και πάντοτε (επικρίνοντας την αμερικανική ιμπεριαλιστική πολιτική) , επιστήθιος φίλος του Προέδρου της Βενεζουέλας Τσάβες και του Φιντέλ Κάστρο!
     ·         Σόκρατες: Ένας επαναστάτης με αιτία, ένας φιλοσοφημένος αρτίστας, ο φιλόσοφος των γηπέδων Σόκρατες, «ο γιατρός» που τα έβαλε με τη δικτατορία της Βραζιλίας, κορυφαίος παίκτης της θεαματικότερης Βραζιλίας όλων των εποχών. Πήρε πτυχίο ιατρικής και μετά αποφάσισε να υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο και μετά το τέλος της καριέρας του έκανε διδακτορικό στη φιλοσοφία!  Το 1984 η φήμη του Σόκρατες είχε απλωθεί πέρα από τα σύνορα της Βραζιλίας. Δεν ήταν ο Σόκρατες της Κορίνθιανς ήταν ο Σόκρατες της "σελεσάο" του 1982, της μοναδικής βραζιλιάνικης ομάδας που μπορεί να ανταγωνιστεί αυτήν του 1970. Η κατάσταση στη χώρα ήταν έκρυθμη, αφού οι διεργασίες για την αλλαγή πολιτεύματος είχαν αρχίσει. Σε μία πολιτική συγκέντρωση, μπροστά σε 1.500.000 κόσμο, ο Σόκρατες πήρε το μικρόφωνο και έγινε αποδέκτης χειροκροτημάτων όταν υποσχέθηκε πως θα απέρριπτε κάθε πρόταση από την Ιταλία και θα παρέμεινε στην πατρίδα του, εάν η βουλή περνούσε τη συνταγματική αναθεώρηση που προέβλεπε μεταξύ άλλων ελεύθερες εκλογές. Μιλούσε στην μπάλα, μιλούσε και στις καρδιές του κόσμου.
·         Πέρα από τους αριστερούς στο ποδοσφαιρο δυστυχώς υποβόσκουν και φασιστικά κατάλοιπα, όπως ο Αμπιάτι, ο Μπουφόν (τερματοφύλακες) και ο γνωστός και μη εξαιρετέος ποδοσφαιριστής  ο Πάολο ντι Κάνιο. Ο άλλοτε διεθνής ποδοσφαιριστής απηύθυνε στους φίλους του οπαδούς της Λάτσιο τον κλασικό ναζιστικό χαιρετισμό έπειτα από τη λήξη του ντέρμπι με τη Ρόμα τον Ιανουάριο του 2005. Το ότι ήταν εθνικιστής ο Ντι Κάνιο δεν ήταν μυστικό, καθώς σε τηλεοπτική συνέντευξή του είπε ότι «είμαι φασίστας, όχι ρατσιστής. Δεν κατάλαβα, απαγορεύεται να δηλώνω ότι είμαι ακροδεξιός;»
·         Ο Νίκος Γόδας, Μικρασιάτης πρόσφυγας στην Κοκκινιά, παίκτης και οπαδός του Ολυμπιακού και κομμουνιστής του ΕΛΑΣ που εκτελέστηκε το 1948…
      ·      Ο αριστερών πεποιθήσεων, μάγος της μπάλας, Άγγελος Ράμφος, ο οποίος δεν έκανε την καριέρα που του άρμοζε λόγω των απόψεών του παραγκωνίστηκε τόσο από την Εθνική όσο και σε συλλογικό επίπεδο, επειδή είχε την ατυχία να αναδειχτεί επί χούντας (ισάξιος και κατά πολλούς καλύτερος αν όχι του Κούδα και του Δομάζου) κόσμησε με την παρουσία του το ελληνικό ποδόσφαιρο με τη φανέλα του Ατρόμητου και του Απόλλωνα Αθηνών 
Πέρα από τις προσωπικότητες υπάρχουν και οι ομάδες, που πέρα από το θέαμα που προσφέρουν, ταυτίζονται και με κοινωνικά και κυρίως πολιτικά χαρακτηριστικά από τους φιλάθλους ή τους οπαδούς τους, όπως επίσης και οι οργανωμένες μερίδες των οπαδών αναπροσδιορίζονται πολιτικά:
·          Η Ρεάλ («βασίλισσα») εκφράζει τη συντηρητική πλευρά των κατοίκων της Μαδρίτης, ενώ η Μπαρτσελόνα, εκφράζει την πιο λαϊκή μερίδα οπαδών της Βαρκελώνης (1η ομάδα λαϊκής βάσης με περισσότερα από 100.000 μέλη)
·         Ο Ολυμπιακός εκφράζει την ομάδα του λαού στην Ελλάδα, η ΑΕΚ, ο Πανιώνιος, ο Απόλλωνας, ο ΠΑΟΚ κλπ τους πρόσφυγες, που δημιούργησαν τα δικά τους ισχυρά club και γενικότερα οι διάφοροι τοπικοί σύλλογοι αντικατοπτρίζουν τα κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που τις περιβάλλουν. Παραδειγματικά, οι οπαδοί τις Βέροιας έχουν ακραίες φιλοβασιλικές τάσεις, ενώ στον αντίποδα οι οπαδοί του Ατρομήτου αντιρατσιστική και προοδευτική στάση. Στην Κύπρο που οι αριστεροί είναι Ομόνοια και οι δεξιοί ΑΠΟΕΛ.
·         Η ομάδα της Μπόκα να εκπροσωπεί την εργατική τάξη ενώ η Ρίβερ άρχισε να βρίσκει υποστηρικτές στα ανώτερα και πιο πλούσια στρώματα για αυτό έχουν και το παρατσούκλι Los Millonaros(οι εκατομμυριούχοι). Από την άλλη οι οπαδοί της Μπόκα αποκαλούνται <<Γενοβέζοι>> καθώς μεγάλο ποσοστό των οπαδών τους είναι Ιταλοί μετανάστες.  
·         Η Λατσιο είναι ως γνωστόν ομάδα της ακροδεξιας (με ακραίες συμπεριφορες από τους οπαδους της σε εγχρωμους παιχτες)
·         Οι αντιεξουσιαστές της Ζανκτ Πάουλι. Υπάρχουν σύλλογοι που υποστηρίζουν ότι είναι κάτι παραπάνω από µια ποδοσφαιρική ομάδα και υπάρχουν ομάδες που είναι κάτι πολύ περισσότερο, χωρίς να χρειάζεται να το διαφημίζουν. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Ζανκτ Πάουλι του Αμβούργου. Σύμφωνα µε έρευνα υπάρχουν περισσότεροι από 11 εκατομμύρια φίλοι της οµάδας του Αμβούργου, αριθµός που την κατατάσσει στις δημοφιλέστερες της Γερμανίας και ίσως στις πιο αγαπητές οµάδες του πλανήτη. Η Ζανκτ Πάουλι έχει καταφέρει να προσεγγίσει πολλές πολιτικοποιημένες κατηγορίες: είναι πανκ, αριστεροί και αριστεριστές, αντιναζιστές και αντιρατσιστές. Είναι οι πρωτοστάτες σχεδόν κάθε πολιτικής διαδήλωσης στο Αμβούργο και όχι µόνο, αφού υπάρχουν περισσότερα από 100 αναγνωρισμένα κλαµπ φίλων της Ζανκτ Πάουλι σε όλον τον κόσµο. Τη δεκαετία του ‘80 η Ζανκτ Πάουλι είχε τερματοφύλακα τον Φόλκερ Ίπιγκ, ο οποίος έµενε σε οίκηµα που τελούσε υπό κατάληψη, ενώ για έξι µήνες είχε παρατήσει το ποδόσφαιρο προκειμένου να προσφέρει εθελοντική εργασία στη σπαρασσόμενη από τον εµφύλιο πόλεµο Νικαράγουα. Τον περασμένο Χειµώνα η Ζανκτ Πάουλι προετοιμάστηκε στην Κούβα.
·         Μια θλιβερή αυτή αναμέτρηση που έχει χαραχτεί στις μνήμες όλων των Βαλκάνιων καθώς επηρέασε δραματικά την εξέλιξη των πραγμάτων στην πολύπαθη γωνιά της Ευρώπης, τη Γιουγκοσλαβία. Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Ερυθρός Αστέρας επρόκειτο να αγωνιστούν στο "Μαξιμίρ" στο πλαίσιο του πρωταθλήματος αλλά οι οπαδοί των δύο ομάδων είχαν εντελώς διαφορετικές διαθέσεις. Οι 3.000 χούλιγκανς του Αστέρα με επικεφαλής τον διαβόητο Αρκάν συγκρούστηκαν με τους Κροάτες της Ντιναμό, το γήπεδο μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, το παιχνίδι διεκόπη, οι κερκίδες πήραν στην κυριολεξία φωτιά και το μίσος των δύο λαών, Σέρβων και Κροατών έφτανε στο απροχώρητο.
Εντέλει, υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο ιστορικά παιχνίδια, όπως:
    ·      το πρώτο πραγματικά εντός έδρας παιχνίδι της Εθνικής ομάδας της Παλαιστίνης. Οι φίλαθλοι στις εξέδρες του νεότευκτου σταδίου, φορώντας τα χαρακτηριστικά ασπρόμαυρα μαντίλια, το χάρηκαν με την ψυχή τους.
    ·      Αίγυπτος – Αλγερία. Αδιαμφισβήτητα το πιο κολασμένο ντέρμπι στην αφρικανική ήπειρο, με τις δύο χώρες να έχουν τεράστια κόντρα πέραν της ποδοσφαιρικής και στην πολιτική.
    ·      Ο ποδοσφαιρικός αγώνας που πραγματοποιήθηκε στις 9 Αυγούστου 1942 μεταξύ μιας ομάδας Σοβιετικών αιχμαλώτων και των Γερμανών κατακτητών θεωρείται ως ο συγκλονιστικότερος αγώνας στην ιστορία του ποδοσφαίρου, γνωστός ως «αγώνας του θανάτου» («The death match»).μια αληθινή ιστορία που συνέβη το καλοκαίρι του 1942 (έγινε και ταινία με τον Σταλόνε – «Η μεγάλη απόδραση των 11» και σε παλαιότερη εκδοχή «Ημίχρονο Θανάτου») στην κατεχόμενη από τους Ναζί Ουκρανία. Ο Γερμανός διοικητής θέλοντας να «συσφίξει» τις σχέσεις των στρατευμάτων κατοχής με τους ντόπιους, αποφάσισε να διοργανώσει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Συγκέντρωσε λοιπόν όλους τους αιχμαλώτους πολέμου που ήταν ποδο­σφαιριστές, τους έντυσε, τους έδωσε δελτία τροφής και τους υποσχέθηκε ότι θα τους αφήσει τελείως ελεύθερους μετά το τέλος του αγώνα.         

                                                                                                           


Η λίστα που αφορά την πολιτικοποίηση του λαοφιλέστερου αθλήματος θα μπορούσε να γεμίσει τόμους!!! Απλά οι διεθνείς μας, ας θυμίσουν στην Ευρώπη των τραπεζών ότι οι Έλληνες είναι εδώ και αγωνίζονται και ας δώσουν ένα πολιτικό μήνυμα ελπίδας στον ελληνικό λαό που έχει γονατίσει κάτω από τη λεπίδα των μνημονίων… Το αξίζει αυτός ο λαός!


* Παναγιώτης Σπυρόπουλος, Οικονομολόγος, MSc

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου